Sosyal medya platformlarında yapılan kapalı reklam uygulamaları, son periyotta Türkiye’de dijital dünyada yaşanan süratli değişimlerle birlikte daha fazla dikkat çekmeye başladı. Klasik medyanın yerini dijital medya almaya başlarken, bu alandaki reklam yatırımları da değerli ölçüde arttı. 2024 yılı prestijiyle dünya genelinde dijital reklam harcamaları 240 milyar doları aştı ve Türkiye’de internet kullanım oranı %86,5’e ulaştı.
Sosyal medya kullanıcı sayısı ise 57 milyon şahsa çıkmış durumda. Bu süratli büyüme, firmaların toplumsal medya platformlarını daha ağır bir biçimde kullanmasına neden oluyor. Fakat bu büyüme beraberinde kimi problemleri da getiriyor. Saklı reklam uygulamaları, haksız rekabetin artmasına ve tüketicilerin mağdur olmasına yol açıyor.
Ticaret Bakanlığı, sosyal medya platformlarında yapılan bu bâtın reklamların önüne geçebilmek emeliyle yeni düzenlemeler getirdi. Meclis’te görüşülen torba yasa ile toplumsal medyada kapalı reklam yapanlara verilecek cezaların 10 kata kadar artırılması planlanıyor.
Mevcut uygulamada 550.000 TL olan zımnî reklam cezası, yeni düzenlemeyle birlikte 6 milyon TL’ye kadar çıkabilecek. Bu yeni ceza, toplumsal medyada yapılan reklamların şeffaflığını artırmayı ve tüketici haklarını korumayı amaçlıyor.
Reklam Kurulu, dijital dünyadaki alışılmamış reklam içeriklerini tespit etmek için yapay zeka takviyeli tarama sistemleri kullanmaya başladı. Bu sistemle 2022 yılında yapılan taramalar sonucu, %57 olan ters reklam oranı %11’e kadar düştü. Bakanlık, toplumsal medya platformlarını tertipli olarak tarayarak re’sen inceleme başlatabiliyor ve şikayet üzerine yapılan incelemelerde gerekli durumlarda ceza kesiyor.
Bu cezalar ortasında düzeltme, durdurma, para cezası ve erişim pürüzü bulunuyor. Bu yaptırımlar, toplumsal medya fenomenlerinin ve içerik üreticilerinin kurallara uyması gerektiğini açıkça gösteriyor.
Ticaret Bakanlığı, daha önce sosyal medya fenomenlerine saklı reklam yapmamaları konusunda ihtar niteliğinde mektuplar göndermişti. Lakin bu ihtarları dikkate almayan hesaplara ceza kesildi. Yeni periyotta cezaların artırılmasıyla birlikte, bâtın reklam yapmaya devam edenler önemli yaptırımlarla karşı karşıya kalacak. Bakanlık yetkilileri, reklamların şeffaf bir formda yayınlanması gerektiğini vurguluyor. Ayrıyeten, dijital dünyadaki haksız rekabetin önlenmesi için kontrollerin daha da sıkılaştırılacağını belirtiyor.
Yeni düzenlemelerle birlikte, toplumsal medya platformlarında reklam yapan şahısların bu kurallara uymaları zarurî hale gelecek. Saklı reklam yapanlar ağır cezalarla karşılaşmamak için daha şeffaf bir reklam anlayışına yönelmek zorunda kalacak.
