Dünyanın en tanınan arama motoru Google, epey gelişmiş algoritmalar ile kullanıcıları kendine çekiyor. Fakat şirketin kullandığı teknolojiler o kadar gelişmiş ki aradığınız şeyi karşınıza çıkartmakla kalmıyor, sizin neyi aramak isteyebileceğinizi de kestirim ederek size tekliflerde bulunuyor. Arama yaptığınızda yazacağınız cümleyi güya sizi tanıyormuş üzere tamamlıyor. Pekala şirket, bunu nasıl yapıyor? Google, neyi arayacağınızı nasıl biliyor?
Google, data saklama ve sürece hüneri ile şaşırtıyor
Bilgisayarınızda ya da taşınabilir aygıtlarınızda, Google dayanaklı bir tarayıcıyı (Chorme, Mozilla ya da Edge) çalıştırın. Karşınıza çıkan arama çubuğuna aramak istediğiniz şeyi tanım eden cümleyi yazın. Google size uygun kestirimleri arama çubuğunda size önerecektir. Bu kestirimler elbette rastgele değil. şirket sizi tanıyor ve neyi aramak isteyebileceğinizi evvelce iddia edebiliyor.
Peki Google arayacağımız şeyleri nasıl varsayım edebiliyor? Bunu öğrenmek için bir yol izleyeceğiz. Teknoloji devi, her alanda faaliyet gösteren servisleri ile günümüz yüzyılının en değerli hazinesini her saniye topluyor. Günümüzün hazinesi olan data, Google tarafından işleniyor ve çalışma performansı arttırmak için bize karşı kullanılıyor.
Bu datalar Google hesabımız ile toplanabileceği üzere, IP adreslerimizin daha evvelki bilgilerinden de toplanabilir. Google arayacağımız şeyleri nasıl biliyor sorusuna karşılık bulmak için ve daha yeterli anlamak için âlâ bir metot var. Google Chorme gibi tarayıcımızdan çabucak ulaşabileceğimiz ve canlı canlı şahit olabileceğimiz bir usul.
Neler olduğunu görmek ve Google’ın nasıl bilgi topladığını anlamak için Google Chrome’un çok maksatlı arama çubuğuna “chrome://omnibox/” yazın ve enter tuşuna basın. Farklı tarayıcılarda değişiklilik gösterebilir. Örneğin Microsoft’un Edge tarayıcısında “edge://omnibox/” yazmanız gerekir. Enter tuşuna bastığınız küçük bir arama çubuğu ve değişik ayarları yapabildiğiniz sekmeler ile karşılaşacaksınız.
Küçük arama kutusuna karakterleri yazmaya başladığınızda; arama geçmişinize, arama sonuçlarınıza ve yer işaretlerinize dayanarak belli varsayımlar görünecek. Sık ziyaret ettiğiniz bir URL’yi yazmaya başlarsanız, tarayıcı size en son ne vakit ziyaret ettiğiniz ve ne sıklıkla ziyaret ettiğiniz üzere çok daha fazla detay gösterdiğini göreceksiniz. Aslında tarayıcınızın ne kadar büyük bir hafızaya sahip olduğunu ve Google’ın bu verileri nasıl sakladığını görmüş olacaksınız.
Google’ın sizin hakkınızda toplamış olduğu datalardan daha fazlasını görmek için farklı tarayıcı adresleri var. Örneğin, “chrome://media-engagement/” yazarsanız size medya etkileşimi için ziyaret ettiğiniz web sitelerini gösterir. “chrome://predictors/” adresi ise sizi sahiden şaşırtacak. Bu adresi tarayıcınıza yazarsanız arama yaptığınızda Google’ın size önereceği ve ziyaret etme oranınızın en yüksek olduğu web sitelerini de görebilirsiniz. Böylelikle Google’ın sizin datalarınızı kullanarak yapmış olduğu tahlili gözlerinzile görmüş olursunuz.
Google nasıl data topluyor ve bunları nerelerde kullanıyor?
21.Yüzyılın hazinesi veridir. Büyük şirketler bu hazineye ulaşmak ve depolayabilmek için servetler harcıyor. Google’ın bilgi konusunda dünyadaki en büyük ve en düzgün şirketlerden biri olduğu aslında biliniyor. Sizin hakkınızda öğrendikleri her bilgi sizlere daha güzel bir deneyim sunmaları ve daha fazla para kazanabilmeleri için kıymetlidir.
Bütün şirketler datayı sever. Google için ise data olmazsa olmazdır. Google hesabınız ya da IP adresiniz ile sizi tespit edebiliyor. Aradığınız aramalardan dolaştığınız uygulamalara, Dinlediğiniz müzik cinsinden indirdiğiniz uygulamalara kadar neredeyse sanal dünyadaki her hareketinizi servisleri yardımıyla izliyor. Toplanılan bu datalar işlenerek bilgi haline getirilebilir ve anket çalışmalarında kullanılabilir. Bu yaz hangi eserlerin daha fazla sattığı üzere bilgilere ulaşmak Google için çok kolaydır.
Sizden toplanılan bilgiler sayesinde elde edilen bilgilerle size daha ilgili reklamlar gösterilebilir. İlgili reklamlarla karşılaştığınızda reklamı ziyaret etme ihtimaliniz artacağından Google’ın para kazanma mümkünlüğü da artar. Yalnızca reklam gösterimi ile yetinmez. Sizleri daha güzel tanıyıp aramalarınızı optimize ederek daha düzgün bir performans sunmak için de bilgileri kullanır.
Üzerine yazılan paragrafların kâfi gelmeyeceği bu olgu, üzerine dersler okutulan “Büyük Veri” kavramının ta kendisidir. Bu noktadan sonra “Google neyi arayacağımızı nasıl biliyor?” sorusunu sormak bile Google şirketini küçümsemektir. Bizi bizden daha yeterli tanıyan Google, bu bilgilerden sonra bizlere neyi aramak istediğimizi bile söyleyebilir.
